Bệnh Chikungunya được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1952 tại Tanzania (thuộc khu vực Đông Phi). Bệnh Chikungunya là bệnh truyền nhiễm do vi rút Chikungunya gây ra, bệnh không lây trực tiếp từ người sang người mà lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết).

Theo Bộ Y tế, các triệu chứng của bệnh Chikungunya xuất hiện từ 4 đến 8 ngày (dao động từ 2 đến 12 ngày) sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt. Hầu hết các triệu chứng thường tự khỏi trong vòng từ 2 đến 7 ngày.

Bệnh có triệu chứng đặc trưng gồm: sốt khởi phát đột ngột trên 38,5 độ C, kèm đau khớp, viêm khớp nặng. Các triệu chứng phổ biến khác gồm: cứng khớp, viêm khớp, đau đầu, mệt mỏi và phát ban. Đau khớp thường gây suy nhược và thường kéo dài vài ngày hoặc lâu hơn.

Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

Nhóm bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn, đó là trẻ sơ sinh bị mắc bệnh khi sinh từ mẹ mắc bệnh hoặc bị mắc bệnh trong những tuần sau sinh, người lớn có bệnh lý nền. Khi đã khỏi bệnh, có khả năng miễn dịch với Chikungunya.

Hiện không có thuốc kháng vi rút đặc hiệu để điều trị bệnh Chikungunya, việc điều trị chủ yếu nhằm giảm các triệu chứng, bao gồm thuốc giảm đau khớp và thuốc hạ sốt.

Theo thông tin của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hiện nay, dịch bệnh Chikungunya đang có xu hướng gia tăng, đã ghi nhận các đợt bùng phát lớn tại một số đảo ở Ấn Độ Dương và lan sang một số nước ở khu vực châu Phi, Nam Á và châu Âu. Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh nhưng có nguy cơ cao bệnh xâm nhập vào nước ta.

Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...

Tuy nhiên, véc tơ truyền bệnh Chikungunya chủ yếu là do muỗi Aedes thì đang vào thời kỳ cao điểm có mật độ muỗi cao tại nhiều địa phương; đồng thời, thời điểm mùa hè nhiều khách du lịch đi và đến Việt Nam, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh Chikungunya xâm nhập và lây lan nhanh trong cộng đồng dân cư.

Trước tình hình này, nhằm chủ động kiểm soát, phòng chống dịch, Bộ Y tế kính đề nghị các địa phương cần tăng cường giám sát dịch bệnh, đặc biệt đối với các trường hợp nhập cảnh từ vùng có dịch, để kịp thời phát hiện sớm và triển khai biện pháp phòng chống hiệu quả. Cụ thể: UBND các tỉnh/thành phố chỉ đạo Sở Y tế và các sở, ngành liên quan tăng cường giám sát dịch ngay tại cửa khẩu, các cơ sở y tế và cộng đồng nhằm phát hiện sớm ca bệnh nghi ngờ, đặc biệt tại những khu vực có người trở về từ vùng có dịch. Khi phát hiện trường hợp nghi ngờ, cần tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm để chấn đoán xác định kịp thời. Tổ chức điều tra, xử lý triệt để các ổ dịch, không để lây lan, giám sát muỗi, véc tơ truyền bệnh tại các khu vực cửa khẩu và tại cộng đồng theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Các cơ sở khám, chữa bệnh tổ chức tốt việc thu dung điều trị bệnh nhân, khai thác tiền sử bệnh, khám và điều trị kịp thời; đồng thời có kế hoạch phân cấp chuyên môn, tránh tình trạng quá tải bệnh viện. Triển khai công tác phòng chống dịch bệnh Chikungunya kết hợp với phòng chống sốt xuất huyết thông qua chiến dịch diệt lăng quăng/bọ gậy, đảm bảo tất cả các hộ gia đình tại vùng có dịch và có nguy cơ phải được kiểm tra, giám sát các bể, dụng cụ chứa nước, các vật dụng, đồ phế thải, nơi sinh sản của muỗi để tiến hành các hình thức tiêu diệt lăng quăng/bọ gậy. Đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe trên các phương tiện thông tin đại chúng; đồng thời, rà soát, chuẩn bị đầy đủ nguồn lực phòng chống dịch bệnh, đảm bảo khả năng ứng phó kịp thời khi dịch xảy ra.

KHUYẾN CÁO PHÒNG CHỐNG BỆNH CHIKUNGUNYA Bệnh Chikungunya là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút Chikungunya gây ra, lây truyên từ người bệnh sang người lành thông qua vết đốt của muỗi vằn - cũng là loài muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết. Để chủ động phòng, chống bệnh Chikungunya, Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau: 1. Người về từ các quốc gia, khu vực đang có sự gia tăng dịch bệnh Chikungunya: - Cần chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày. - Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường về sức khỏe (như sốt, đau khớp, nổi ban...) cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời. 2. Người dân tại các hộ gia đình, khu dân cư, cần thực hiện tốt các nội dung sau: - Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng. - Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt âu trùng vào bát nước kê chân tủ. - Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá... - Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày. - Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch. - Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.