Năm 2019, Cần Thơ là một trong 25 tỉnh đầu tiên được Bộ Y tế
công nhận loại trừ sốt rét trên phạm vi toàn thành phố. Đây là mốc quan trọng
sau nhiều năm Cần Thơ nỗ lực thực hiện hiệu quả các biện pháp phòng chống dịch.
Ðể giữ vững thành quả này, cần sự chung tay vào cuộc của người dân trong chủ động
phòng, chống sốt rét cho bản thân, gia đình và cộng đồng…
Sốt rét là căn bệnh do ký sinh trùng Plasmodium mà muỗi
Anophen là vật trung gian truyền bệnh. Bệnh có thể lây truyền qua đường truyền
máu, mẹ sang con, dùng chung bơm kim tiêm dính máu có ký sinh trùng sốt rét hoặc
do bị muỗi đốt. Người vừa khỏi bệnh có thể tái mắc bệnh, vì có nhiều loại ký
sinh trùng sốt rét khác nhau. Mọi người đều có thể mắc bệnh sốt rét nếu sống hoặc
có qua lại vùng rừng núi nơi có bệnh sốt rét lưu hành và bị muỗi Anophen đốt.
Muỗi Anopheles. Ảnh
Internet
Ðến hết năm 2023, toàn quốc có 46 tỉnh, thành phố được công
nhận đạt tiêu chí loại trừ bệnh sốt rét. Tuy nhiên, tình hình sốt rét còn phức
tạp, tập trung ở các tỉnh như: Khánh Hòa, Lai Châu, Nghệ An, Hồ Chí Minh, Gia
Lai, Phú Yên, Bình Phước, Ðắk Lắk, Hà Nội, Ninh Thuận… với số trường hợp mắc sốt
rét vẫn ở mức cao. Nguyên nhân khiến bệnh sốt rét vẫn còn diễn tiến ở nước ta
là do sốt rét kháng thuốc; sốt rét biên giới, di biến động dân; muỗi kháng hóa
chất; nguồn kinh phí đầu tư cho phòng, chống và loại trừ sốt rét còn hạn hẹp...
Trong khi đó, các yếu tố nguy cơ để bệnh sốt rét bùng phát luôn hiện hữu, như:
tập quán đi rừng, ngủ rẫy; dân di biến động giữa các vùng trong nước, hoặc với
các nước láng giềng ngày càng phức tạp, khó quản lý; ký sinh trùng sốt rét
kháng thuốc.
Mục tiêu Chiến lược quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt
rét và tầm nhìn đến năm 2030 ở Việt Nam là đảm bảo tất cả người dân đều được tiếp
cận với chẩn đoán sớm bệnh sốt rét, điều trị kịp thời và hiệu quả. Những người
có nguy cơ mắc bệnh sốt rét được trang bị kiến thức và các biện pháp bảo vệ phù
hợp. Người nhiễm ký sinh trùng sốt rét được giám sát và điều trị khỏi bệnh,
tránh lây lan cho cộng đồng.
Trong năm 2023 và quý I/2024, trên địa bàn thành phố, không
phát hiện ca bệnh sốt rét. Tuy nhiên, nguy cơ vẫn thường trực vì người dân đi
làm ăn, lao động ở các vùng có ca bệnh sốt rét. Đến nay, thành phố Cần Thơ vẫn
tiếp tục duy trì hệ thống giám sát, giám sát côn trùng sốt rét định kỳ, không để
dịch quay trở lại và lan rộng.
Bác sĩ Huỳnh Văn Vũ, Trưởng Khoa Ký sinh trùng - Côn trùng,
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) TP Cần Thơ cho biết: CDC Cần Thơ, trung tâm y tế và trạm y tế giám sát thường xuyên để
phát hiện sớm các trường hợp bệnh sốt rét nhập cảnh từ các quốc gia, các địa
phương đang lưu hành bệnh sốt rét.
Ðể giữ vững thành quả loại trừ sốt rét ở địa phương, ngành Y
tế Cần Thơ tăng cường truyền thông, giáo dục sức khỏe, phòng chống sốt rét; lồng
ghép thực hiện các hình thức truyền thông trực tiếp, tư vấn tại hộ gia đình để
hướng dẫn các biện pháp phát hiện sớm bệnh và cách phòng bệnh.
Để phòng, chống bệnh sốt rét có hiệu quả, ngành y tế khuyến
cáo mọi người dân cần thực hiện các biện pháp sau đây:
- Thường xuyên ngủ màn, ngay cả ban ngày và màn cần được tẩm
hóa chất diệt muỗi. Đây là biện pháp tốt nhất để phòng bệnh Sốt rét.
- Buổi tối khi làm việc phải mặc quần áo dài tay để phòng muỗi
đốt, có thể sử dụng nhang xua muỗi.
- Vệ sinh môi trường xung quanh nơi ở, loại bỏ những nơi trú
ẩn của muỗi như phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh, sắp xếp vật dụng
trong nhà ngăn nắp, sạch sẽ, quần áo phải được xếp gọn gàng không nên treo hay
móc quần áo trên tường làm chỗ cho muỗi đậu, vv...
- Những người đi làm ở vùng rừng núi cần mang theo màn để ngủ,
trước khi đi nên đến cơ sở y tế để được cấp thuốc uống phòng và khi trở về từ
vùng rừng núi nên đến cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm, nếu có bị sốt rét sẽ
được điều trị kịp thời.
- Khi thấy các triệu chứng của bệnh sốt rét như: Đau đầu, mệt
mỏi, đau các cơ, rối loạn tiêu hóa, rét run, sốt nóng sau đó vã mồ hôi hoặc cảm
thấy ớn lạnh, gai rét, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được chẩn
đoán và điều trị kịp thời.