Thai phụ được tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện tại Phòng Khám Sản - Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ. ảnh: L.Y

* Lợi ích cho mẹ và con

Chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con bao gồm 3 hoạt động chính: Tư vấn và xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai, điều trị dự phòng lây truyền HIV cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV và trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV, chuyển tiếp và chăm sóc sau sinh. Trong đó, hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai được xem là một hoạt động quan trọng vì mục tiêu những đứa trẻ sinh ra không bị nhiễm HIV và không còn người nhiễm mới.

Tư vấn, xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai hiện nay đã và đang được xem là một phần trong hoạt động chăm sóc thai nghén và sức khỏe sinh sản. Việc khám thai và xét nghiệm HIV sớm giúp phụ nữ mang thai xác định được tình trạng sức khỏe của mình, từ đó có kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp.

Trường hợp sau khi xét nghiệm có kết quả xét âm tính thì người phụ nữ mang thai sẽ yên tâm về sức khỏe của mình. Đồng thời, họ cũng được tư vấn và cung cấp kiến thức về cách dự phòng lây nhiễm HIV cho chính bản thân và cho chồng hoặc người yêu của họ.

 Trong trường hợp kết quả xét nghiệm dương tính thì người phụ nữ mang thai sẽ được cán bộ y tế tư vấn và hỗ trợ xây dựng kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp trong suốt quá trình mang thai, chăm sóc sức khỏe sau sinh và được tư vấn cách nuôi dưỡng trẻ. Điều đặc biệt quan trọng hơn nữa là người phụ nữ mang thai nhiễm HIV sẽ được điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con bằng thuốc ARV sớm và đầy đủ để giảm tối đa nguy cơ lây nhiễm HIV cho con. Bên cạnh đó, cháu bé sinh ra cũng được uống thuốc dự phòng sớm.

* Và mục tiêu chung của xã hội

Các nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh, nếu không được điều trị dự phòng thì khả năng lây truyền HIV từ mẹ sang con từ 30% đến  45%. Trong khi đó, nếu phụ nữ mang thai nhiễm HIV được điều trị dự phòng đầy đủ thì tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con giảm xuống dưới 5%. Thực tế, tại thành phố Cần Thơ, hiệu quả của chương trình rất khả quan: từ năm 2012 đến nay, tất cả trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV có tham gia chương trình dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con đầy đủ đều không bị nhiễm HIV.

Hiện nay, thành phố Cần Thơ đang triển khai hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV miễn phí cho phụ nữ mang thai tại tất cả các Trạm Y tế xã, phường và duy trì 4 điểm điều trị dự phòng lây truyền mẹ con tại khoa sản các Bệnh viện Đa Khoa thành phố, Bệnh viện Đa khoa quận Thốt Nốt, Bệnh viện quận Cái Răng và Bệnh viện Đa khoa quận Ô Môn. Hoạt động được lồng ghép vào chương trình sức khỏe sinh sản tại các quận/huyện, xã/phường nhằm giúp phụ nữ mang thai dễ dàng tiếp cận với chương trình.

“Vì những đứa con không nhiễm HIV”, tất cả phụ nữ mang thai cần được tư vấn xét nghiệm HIV sớm và điều trị dự phòng lây truyền mẹ con đầy đủ, để góp phần đưa thành phố Cần Thơ hướng tới mục tiêu “ba không” về HIV/AIDS.