Tết đến, xuân về là dịp đoàn viên, gia đình sum họp. Bữa ăn
ngày Tết vì thế mà cũng no đủ, cầu kỳ hơn so với ngày thường. Vì thế các loại đồ
ăn chế biến sẵn được rất nhiều người lựa chọn để bảo quản trong tủ lạnh.
Đây là nhóm món ăn chế biến sẵn trước khi người tiêu dùng
mua ít nhất là 1-2 ngày. Đặc điểm của nhóm thực phẩm này là có thể bảo quản
trong điều kiện thoáng mát, không bụi bặm, ẩm thấp. Tuy nhiên, với điều kiện thời
tiết nóng ẩm ở nước ta, thực phẩm dễ bị tấn công bởi vi khuẩn, nấm, mốc dẫn đến
hư hỏng và ngộ độc thực phẩm. Bởi vậy, chúng ta không nên tích trữ quá nhiều
món ăn, quá nhiều số lượng từng món, chỉ mua vừa đủ, vừa tránh lãng phí, vừa đảm
bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Bánh chưng, bánh tét:
Đây là món ăn ngon truyền thống, một món ăn tương đối hoàn
chỉnh về các nhóm thực phẩm và giàu dinh dưỡng. Người ta thường quan niệm là
bánh chưng không nên bảo quản trong tủ lạnh vì dễ bị lại gạo (cứng). Tuy nhiên,
nếu thời tiết nóng thì có thể bảo quản vào ngăn mát tủ lạnh, ăn đến đâu cắt đến
đó, phần còn lại thì dùng màng che thực phẩm bao kín. Lưu ý khi lấy bánh trong
tủ lạnh ra cần luộc, hấp lại hoặc rán trước khi ăn. Nên hạn chế rán bánh
vì như vậy đã làm tăng thêm lượng chất béo (dầu/mỡ) vào trong khẩu phần ăn hàng
ngày không có lợi cho sức khỏe. Đối với các loại bánh bị mốc trắng, lên men mùi
chua… tốt nhất là không nên ăn vì tất cả các thực phẩm đã mốc đều sinh ra
độc tố Aflatoxin. Loại độc chất này có thể gây nên những ảnh hưởng bất lợi cho
con người qua một thời gian dài tích tụ Aflatoxin từ thực phẩm.
Giò, chả:
Giò là món ngon đặc trưng của người Việt, là món ăn
không thể thiếu trong ngày Tết cổtruyền. Giò có nhiều loại: giò lụa, giò bò,
giò tai, giò xào… Giò lụa với thành phần chủ yếu là thịt lợn nạc, ngoài ra còn
có thịt mỡ, nước mắm và gia vị, vì thế giò không để lâu được. Giò lụa không được
sử dụng hàn the vì nó không tốt cho sức khỏe, cách bảo quản giò lụa, giò
bò, chả là giống nhau, để ở nhiệt độ thường dưới 25oC . Khi bảo quản đúng
cách giò sẽ giữ được 4-6 ngày nếu để ngăn mát, thậm chí giữ được khoảng 10 ngày
nếu để ở ngăn đá, nếu bạn đã lỡ mua quá nhiều.
Giò lụa lấy ra khỏi ngăn đông, để ở nhiệt độ phòng khoảng 4
giờ hoặc chuyển vào ngăn mát trước khi sử dụng 8 giờ. Nếu muốn sử dụng
ngay, thì rã đông nhanh: bọc giò lụa vào bọc nilon, ngâm vào nước lạnh khoảng 1
giờ.Tuy nhiên, do chúng ta thường chỉ mua lượng vừa đủ ăn trong vòng 1 tuần nên
không nhất thiết phải bảo quản giò trong ngăn đá hoặc tủ đông bởi quá trình rã
đông sẽ làm hao hụt các chất dinh dưỡng.
Giò tai, giò xào do đặc điểm về sự kết dính mà phải để ở
nhiệt độ mát, lạnh vì vậy để bảo quản nên để vào ngăn mát tủ lạnh.
Thịt đông:
Món
thịt đông là món ăn truyền thống, độc đáo của người Việt. Thịt nấu đông ăn với
cơm nóng, chấm nước mắm nguyên chất với chanh ớt, ăn với dưa hành, dưa cải, củ
kiệu…là món ăn được sử dụng trong ngày Tết và những ngày thông thường
trong năm. Với món thịt đông, nên chia thành từng hộp nhỏ vừa đủ ăn từng bữa
để bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, và nó vừa giữ được hương vị đặc trưng vừa
giúp món ăn bảo quản lâu hơn.
Dưa hành:
Là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của dân tộc
Việt Nam, ngay từ rất lâu rồi đã có câu “bánh chưng xanh, thịt mỡ, dưa hành,
câu đối đỏ”, nó được sử dụng ăn kèm với bánh chưng hoặc những món ăn có mỡ để đỡ
ngấy. Vị chua dịu, cay nhẹ và vị thơm của dưa hành giúp gia tăng hương vị của
những món ăn khác và kích thích tiêu hóa tốt hơn. Nên bảo quản ở nơi thoáng
mát, khi ăn dùng đũa sạch gắp dưa hành ra, rửa qua bằng nước sôi để nguội hoặc
nước muối pha loãng, sau đó bóc vỏ ngoài, lấy phần dưa hành trắng nõn để ăn.
Các thực phẩm nấu chín khác
Không nên để món ăn là các loại rau vào tủ lạnh khi dùng
không hết, vì hàm lượng nitrat có trong các loại rau xanh khá nhiều, nếu nấu
xong để quá lâu, vi khuẩn phân hủy, lượng nitrat sẽ lại tạo thành nitrit – chất
gây ung thư, cho dù là bạn có đun lại đi chăng nữa cũng không thể khử được. Vì
vậy không nên ăn các món rau đã để qua đêm.
Những thực phẩm đã chế biến nên ăn ngay, không nên để thức
ăn đã nấu chín trong môi trường nhiệt độ thường quá 2 giờ đồng hồ. Những
thức ăn còn dư sau bữa ăn nên đun nóng lại, để nguội rồi mới đẻ vào trong ngăn
mát tủ lạnh. Nếu thức ăn còn nóng cho ngay vào tủ lạnh, nơi có nhiệt độ thấp,
thức ăn sẽ biến chất, nước trong thức ăn ngưng đọng thành hơi nước, thúc đẩy vi
khuẩn có hại sinh trưởng dẫn đến gây độc cho thực phẩm. Khi ăn phải nấu chín lại
thức ăn trước khi dùng vì nhiệt độ trong tủ lạnh chỉ có tác dụng hạn chế vi khuẩn
phát triển mà không thể tiêu diệt được nó.
Tuy nhiên, tủ lạnh cũng không phải là “chiếc tủ thần kỳ” để
bảo quản đồ ăn. Thức ăn được lấy ra ở trong tủ lạnh chỉ sử dụng một lần cho bữa
sau, và nếu còn không để lại bữa sau, thức ăn để lâu nhất là 5 - 6 giờ. Thức ăn
bị nhiễm vi khuẩn, để lâu trong tủ lạnh vẫn sinh ra độc tố. Thức ăn đun lại, vi
khuẩn sẽ bị tiêu diệt ở nhiệt độ 100ºC, nhưng độc tố do vi sinh khuẩn sinh
ra vẫn còn nguyên độc tính gây nên ngộ độc cho người sử dụng. Chúng ta nên chế
biến lượng thức ăn vừa đủ, đừng quá dư thừa, vì khi thừa đun lại thức ăn sẽ bị
sẽ bị hao hụt chất dinh dưỡng.