Bảo hiểm y tế (viết tắt là BHYT) là một trong những giải
pháp bền vững trong chăm sóc sức khỏe cho người dân. Với người nhiễm HIV/AIDS,
BHYT càng trở nên quan trọng trong việc bảo đảm cho họ được tiếp cận với thuốc
ARV liên tục, suốt đời.
Theo số liệu thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Cần
Thơ, lũy tích đến ngày 31/10/2022, số người nhiễm phát hiện được là 7.148 người,
số còn sống là 4.556 người, tử vong 2.592 người. Nam giới chiếm hầu như đa số
trên tổng số ca nhiễm HIV mới được phát hiện (95,7%). Đa số người nhiễm HIV
có độ tuổi tập trung từ 16-49 tuổi. Trong những năm gần đây, có dấu hiệu
gia tăng ở nhóm tuổi trẻ từ 16-25 tuổi (30%), đáng chú ý gần 20% là học
sinh/sinh viên. Tỷ lệ người nhiễm phát hiện hàng năm qua đường quan hệ tình dục
chiếm đa số, năm 2022 là 97,2%, hiện nay đường tình dục đang là xu thế chung.
Trong những năm gần đây, tỷ lệ người nhiễm HIV được phát hiện thuộc đối
tượng MSM tiếp tục gia tăng, năm 2021 là 60,7%. Đây cũng là xu thế chung của cả
nước, cần phải can thiệp sâu, rộng, mạnh hơn ở nhóm này trong thời gian sắp tới.
Bệnh nhân nhận thuốc ARV tại phòng
khám ngoại trú Bệnh viện Đa khoa thành phố Cần Thơ.
Cùng với các biện pháp y tế thông thường, những năm qua, bệnh
nhân nhiễm HIV/AIDS được điều trị bằng thuốc ARV, giúp bảo vệ sức khỏe người bệnh
và giảm nguy cơ lây nhiễm HIV ra cộng đồng. Khi sử dụng thuốc, bệnh nhân có đủ
sức khỏe, thể lực, sống và lao động bình thường như những người khác, nhờ đó,
không còn là gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Tuy nhiên, nguồn viện trợ từ nước ngoài hiện không còn,
trong khi việc điều trị của người nhiễm HIV đòi hỏi quá trình lâu dài, chi phí
tốn kém. Trước bối cảnh đó, BHYT là giải pháp tối ưu bảo đảm cho người nhiễm
HIV duy trì điều trị đều đặn. Nếu tham gia BHYT, người nhiễm HIV sẽ được chi trả
từ 80% chi phí khám, chữa bệnh (KCB), bao gồm cả chi phí mua thuốc ARV. Người
nhiễm HIV thực hiện KCB tại tuyến xã hoặc thuộc đối tượng diện nghèo, người dân
tộc thiểu số, trẻ em dưới 6 tuổi... sẽ được bảo hiểm chi trả toàn bộ chi phí
KCB.
Thời gian qua, ngành y tế đã kiện toàn các cơ sở điều trị và
chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để thanh toán KCB BHYT cho bệnh nhân HIV/AIDS.
Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, tư vấn cho người bệnh về lợi ích khi
tham gia BHYT và hỗ trợ mua thẻ BHYT cũng như triển khai các hoạt động chống kỳ
thị, phân biệt đối xử tại các cơ sở KCB và tại cộng đồng để người nhiễm HIV yên
tâm điều trị. Bên cạnh đó, Bảo hiểm xã hội tỉnh đã phối hợp với ngành y tế xây
dựng, ký hợp đồng KCB bằng BHYT với các cơ sở điều trị HIV/AIDS. Đồng thời, xây
dựng cơ sở dữ liệu bệnh nhân điều trị ARV phục vụ cho việc theo dõi thanh toán
thuốc từ nguồn BHYT và thiết lập hệ thống thông tin quản lý đến từng bệnh nhân
tham gia điều trị.
Nhờ tích cực triển khai, số người nhiễm HIV/AIDS trên địa
bàn tỉnh có thẻ BHYT tăng theo từng năm. Đến nay, trên địa bàn thành phố có 1.581
bệnh nhân điều trị ARV có thẻ BHYT, chiếm tỷ lệ 96% (từ nguồn ngân sách Nghị
quyết 13 của HĐND đã cấp thẻ BHYT cho 1.470 bệnh nhân điều trị ARV, quỹ Toàn cầu
hỗ trợ mua thẻ BHYT cho 111 bệnh nhân), các bệnh nhân HIV/AIDS điều trị ARV
không có thẻ BHYT hiện đang được cấp thuốc miễn phí từ nguồn thuốc tài trợ chưa
sử dụng hết.
Trao đổi về việc triển khai điều trị ARV cho bệnh nhân thông
qua thẻ BHYT, bà Nguyễn Thị Mộng Diễm, cán bộ phụ trách phòng khám OPC, Trung
tâm Y tế quận Bình Thủy chia sẻ, BHYT là giải pháp thiết thực nhằm giúp người
nhiễm HIV được đảm bảo điều trị ARV liên tục, giảm hoặc miễn các chi phí điều
trị ARV, không để bệnh nhân bỏ trị.
Anh V.M.P., 23 tuổi, một bệnh nhân đang điều trị ARV tại phòng
khám OPC, Trung tâm Y tế quận Bình Thủy cho biết, năm 2021 anh phát hiện mình
nhiễm HIV. Nhờ duy trì điều trị bằng thuốc ARV nên công việc và sinh hoạt thường
ngày không bị xáo trộn nhiều. “Việc triển khai điều trị ARV thông qua nguồn
BHYT là sự thay đổi rất lớn đối với người nhiễm HIV/AIDS, bởi khi biết thông tin
nguồn tài trợ thuốc điều trị cắt giảm, bản thân phải tự chi trả chi phí cho việc
điều trị bệnh nên tôi đã rất lo lắng vì chi phí điều trị cao, nhưng bây giờ vẫn
tiếp tục được điều trị bằng BHYT, chúng tôi lại có tinh thần hơn để tuân thủ điều
trị một cách hiệu quả, lâu dài hơn” - anh P. chia sẻ.
Khi người nhiễm HIV được điều trị bằng ARV có thể tiếp tục sống,
học tập và lao động. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả điều trị cho bệnh nhân
HIV/AIDS, cần đẩy nhanh việc thực hiện thanh toán KCB BHYT đối với bệnh nhân điều
trị ARV, đặc biệt là thanh toán xét nghiệm tải lượng vi rút thông qua BHYT...,
đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người có HIV tích cực tham gia BHYT để tự bảo vệ
sức khỏe của chính mình.
Điều trị ARV ở người nhiễm HIV, những điều cần biết
Đối với người nhiễm HIV, liệu pháp điều trị ARV là một phần
quan trọng trong việc kiểm soát nhiễm trùng, hỗ trợ sức khỏe, duy trì hoặc cải
thiện chất lượng cuộc sống của người nhiễm…
Thuốc ARV (Anti-Retro-Viral viết tắt là ARV - tức là thuốc
kháng HIV) là nhóm gồm nhiều loại thuốc khác nhau có men sao chép ngược có khả
năng ức chế sự phát triển của HIV. Hiện nay thuốc sử dụng rộng rãi trong cả điều
trị cho người nhiễm HIV và dự phòng lây nhiễm HIV...
Hầu hết người nhiễm HIV đang điều trị ARV hiện nay vẫn khỏe mạnh,
lao động, học tập, có gia đình hạnh phúc, sinh con khỏe mạnh bình thường.
Các nhà khoa học đã chứng minh rằng, một người nhiễm HIV, được
điều trị bằng thuốc kháng vi rút (ARV) và khi đạt tải lượng vi rút ở ngưỡng
không phát hiện được trong máu thì nguy cơ lây truyền HIV sang người khác qua
đường tình dục rất thấp từ không đáng kể đến không có nguy cơ.
Tải lượng vi rút không phát hiện được định nghĩa là khi có
dưới 200 bản sao/ml máu. Điều này có ý nghĩa là, một người nhiễm HIV được điều
trị ARV khi có tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện sẽ vừa bảo vệ sức khỏe
cho người sống chung với HIV và ngăn ngừa lây nhiễm HIV sang bạn tình. |