Phẫu thuật nội soi vá nhĩ và tạo hình xương con bằng trụ gốm sinh học là phẫu thuật ít xâm lấn, tăng cường sức nghe, hiệu quả thay thế, giá thành thấp và có tính ứng dụng rộng rãi. Tại Bệnh viện Tai Mũi Họng(BV TMH) TP Cần Thơ, phẫu thuật trên đã được triển khai từ năm 2014 và thể hiện được tính ưu việt của nó, nâng cao khả năng nghe cho những bệnh nhân viêm tai giữa bị tổn thương xương con nặng.

Tổn thương chuỗi xương con rất thường gặp trong các bệnh lý tai giữa như: viêm tai giữa, xơ nhĩ, xẹp nhĩ, xốp xơ, chấn thương hoặc dị hình tai giữa... Những tổn thương này thường gây điếc dẫn truyền nặng làm người bệnh giao tiếp rất khó khăn. Trong đó, viêm tai giữa là bệnh lý phổ biến, biểu hiện bệnh không rõ ràng, khó chẩn đoán, điều trị không đầy đủ, đúng cách, diễn tiến âm thầm, dẫn đến nhiều biến chứng ảnh hưởng sự phát triển ngôn ngữ và trí tuệ của người bệnh.

Các bậc phụ huynh cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe tai cho trẻ.

Trường hợp của cô Lê Tuyết L. (52 tuổi, ở quận Ô Môn) vừa trải qua cuộc phẫu thuật nội soi xẹp nhĩ và tạo hình xương con bằng trụ gốm sinh học tại BV TMH TP Cần Thơ. Cô Tuyết L. cho biết: “Tôi bị ù tai, cứ nghĩ chỉ là ù tai bình thường, khám và uống thuốc vài lần là hết. Tôi đi khám ở BV TMH thì mới biết cả hai tai của tôi đều bị viêm tai giữa. Mấy năm trước, tôi cũng có bị ngứa tai sơ sơ, thấy uống thuốc là hết bệnh nên cũng không để ý lắm”. Theo đánh giá của bác sĩ chuyên khoa, cô L. đã bị viêm tai giữa xẹp màng nhĩ độ 4, là độ cao nhất gây nhiều biến chứng nếu không phẫu thuật, và bệnh nhân L. được chỉ định phẫu thuật tạo hình xương con bằng trụ gốm sinh học. Bác sĩ chẩn đoán cô L. viêm tai giữa khoảng vài năm nay nhưng cô không hề hay biết. Trong những năm trước, cô L. đã bị ù tai thoáng qua nhưng do không quan tâm, cũng không đi khám chuyên khoa nên bệnh tiến triển âm thầm, ngày càng nặng thêm.

BS.CKII Hồ Lê Hoài Nhân, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, BV TMH TP Cần Thơ cho biết: bệnh viêm tai giữa thường không có biểu hiện rõ ràng, nhiều bệnh nhân “sống chung” với căn bệnh này lâu năm mà không hề hay biết. Lâu lâu bệnh nhân thấy tai bị chảy mủ, uống thuốc kháng sinh kháng viêm qua loa thấy hết chảy mủ, cứ tưởng là đã hết bệnh nên không tiếp tục điều trị hay khám ở bệnh viện chuyên khoa về TMH. Tới khi bệnh nhân có biểu hiện nghe kém mới khám ở BV TMH, kiểm tra sâu bên trong tai thì lúc này tình trạng của bệnh nhân đã nặng hơn, bị viêm xương chũm hoặc hủy xương con, phải phẫu thuật. Đa phần bệnh nhân bị viêm tai giữa trong thời gian dài, có thể mắc bệnh từ rất nhỏ nhưng không được điều trị, bệnh tiến triển âm thầm và ngày càng nặng hơn. Hiện nay, khoảng 20% trẻ em bị viêm tai giữa trong cộng đồng, nhưng không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Thông thường, khi trẻ viêm hô hấp trên như: viêm họng, viêm mũi xoang, viêm V.A, viêm amidan thì bác sĩ nhi khoa chỉ khám mũi, họng mà bỏ qua tai. Vì vậy, bệnh viêm tai giữa tiến triển âm thầm, thời gian kéo dài và gây nhiều biến chứng. Đa phần bệnh nhân viêm tai giữa đến BV TMHTP Cần Thơ khám đều là những bệnh nhân có thời gian “sống chung” với căn bệnh này khoảng 3 hay 4 năm, có bệnh nhân quá trình viêm lên đến 10 hay 20 năm mà bản thân không hề hay biết.

Bác sĩ Nhân cũng khuyến cáo, nếu bệnh nhân có những biểu hiện như: chảy dịch ở tai, nghe kém, nghễnh ngãng, ù tai, nặng tai, đau tai thì phải đến cơ sở chuyên khoa TMH để nội soi tai mũi họng, đo thính lực, đo nhĩ lượng, kiểm tra tai. Nếu có viêm tai giữa thì điều trị nội khoa hay phẫu thuật tùy vào giai đoạn bệnh lý.

Từ năm 2014, BV TMH triển khai phẫu thuật nội soi vá nhĩ và tạo hình xương con bằng trụ gốm sinh học. Đến nay, BV đã thực hiện thành công phẫu thuật này trên 100 bệnh nhân. Được biết, BV TMH TP Cần Thơ là bệnh viện duy nhất ở vùng ĐBSCL có thể thực hiện kỹ thuật này.

Bác sĩ Nhân chia sẻ: Các trung tâm TMH nước ta hiện nay chưa có sự thống nhất và tiêu chuẩn hoá trụ dẫn thay thế xương con nên mỗi cơ sở sử dụng một chất liệu khác nhau và thường là chất liệu tự thân như sụn, mảnh xương chũm hoặc chính phần còn lại của chuỗi xương con. Việc sử dụng các chất liệu này có nhược điểm căn bản là bệnh nhân bắt buộc phải gây mê kéo dài nằm chờ phẫu thuật viên tạo hình trụ dẫn thay thế xương con. Vì thời gian hạn hẹp nên phẫu thuật viên khó mà tạo được một trụ dẫn hoàn chỉnh có đủ khớp nối để kết nối với xương con còn lại. Điều này đưa lại hậu quả là các phẫu thuật như vậy không tăng cường sức nghe được nhiều thậm chí nhiều trường hợp sức nghe không được cải thiện do hiện tượng xơ dính hoặc trật khớp xương con sau phẫu thuật. Một số nơi có sử dụng trụ dẫn thay thế xương con bằng titanium, teflon nhưng chất liệu này có giá thành rất đắt, không phù hợp với người Việt Nam.

Vì vậy, phẫu thuật nội soi vá nhĩ và tạo hình xương con bằng trụ gốm sinh học có ưu điểm vượt trội hơn so với trước đây. Cụ thể như về vật liệu thay thế: trụ gốm sinh học thay thế xương con có cấu trúc dạng khớp phỏng theo 2 loại khớp của cơ thể (khớp ổ chảo và khủy), có được làm sẵn dựa trên những nghiên cứu kích thước xương con của người Việt Nam nên kết nối liên hoàn và chắc chắn với hệ thống xương con còn lại; chất liệu tạo hình trụ dẫn này là nguồn nguyên liệu có sẵn trong nước nên rất khả thi về tính ứng dụng, giá thành rẻ, phù hợp với nhiều bệnh nhân; thay thế xương con bị hỏng rất thuận tiện và nhanh chóng mà không phải mất nhiều thời gian chỉnh sửa trong lúc phẫu thuật; trụ gốm này sống được trong cơ thể con người, tạo được liên kết đối với niêm mạc của cơ thể nên không bị đào thải… Đối với phẫu thuật viên, phẫu thuật nội soi có nhiều ưu điểm như: hình ảnh phẫu trường rộng, rõ nét, dễ dàng thay đổi hướng để quan sát các ngóc ngách trong hòm nhĩ trong lúc phẫu thuật. Đặc biệt là đối với bệnh nhân, phẫu thuật nội soi vá nhĩ và tạo hình xương con bằng trụ gốm sinh học rất nhẹ nhàng, ít xâm lấn, ít đau đớn cho bệnh nhân sau phẫu thuật, thời gian nằm viện ngắn và khả năng hồi phục nhanh.

Bác sĩ Nhân cũng dặn dò bệnh nhân sau phẫu thuật cần phải nghỉ ngơi, không được làm việc nặng, không được dùng nhiều sức và chơi thể dục thể thao, nhất là các vận động mạnh. Sau phẫu thuật, cơ thể cần có thời gian thích nghi với trụ gốm và dần dần niêm mạc mới bao quanh, cố định trụ gốm. Vì vậy, nếu bệnh nhân vận động mạnh hay gắng sức quá độ có thể khiến cho các khớp nối rời ra, trụ gốm không còn ở vị trí như mong muốn. Bệnh nhân cũng ăn thức ăn mềm, hạn chế nhai và tránh những loại thức ăn phong, thức ăn dễ gây dị ứng hay đồ uống lạnh… Đặc biệt là, bệnh nhân phải tuân thủ tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để được theo dõi và điều trị tốt hơn.

“Hiện nay, dịch vụ kỹ thuật phẫu thuật nội soi vá nhĩ và tạo hình xương con bằng trụ gốm sinh học được BHYT chi trả, nhưng trụ gốm sinh học thì vẫn chưa được thanh toán, bệnh nhân vẫn phải chi trả cho trụ gốm thay thế. BV TMH đang làm tờ trình lên BHXH xin thanh toán các vật liệu thay thế như trụ gốm sinh học để bệnh nhân có thể hưởng dịch vụ trên bằng BHYT”, bác sĩ Nhân cho biết thêm.